Дар қароргоҳи ЮНЕСКО дар шаҳри Парижи Фаронса дар доираи таҷлили Рӯзи байналмилалии об ва Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо, ки бо ташаббуси бевоситаи Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул гардидаанд, чорабинии сатҳи баланд доир гардид.
Дар баробари дигар меҳмонони сатҳи баланд вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳим Саидзода дар чорабинии мазкур иштирок ва суханронӣ намуд.
Дар оғози суханронии худ вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон иброз дошт, ки сиёсати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи об ба ҳалли масъалаҳои мубрами иҷтимоиву иқтисодии минтақа ва ҷаҳон нигаронида шуда, дар ин самт кишвари мо аз минбарҳои бонуфузи созмонҳои байналмилалӣ пешниҳодҳои мушаххас, созанда ва дурнамосоз ироа намуда, ҳоло аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳамчун ташаббускори ин соҳаи ҳаётан муҳим пазируфта шудааст. Боиси сарфарозии мост, ки дар натиҷаи талошҳои зиёд аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон масъалаҳои вобаста ба об дар рӯзномаи ҷаҳонии рушд мақоми хосса пайдо намуда, мавриди баррасии дақиқ қарор дода шуд ва аксари ташаббусҳои байналмилалӣ оид ба ҳалли масоили об пешниҳодгардида, аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ дастгирии ҳамаҷониба ёфтаанд.
Дар идомаи суханронии худ вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон қайд кард, ки тағйирёбии иқлим ба захираҳои об таъсири ҷиддӣ мерасонад. Тибқи гузоришҳои байналмилалӣ, дар соли гузашта ҳаҷми обшавии пиряхҳо ба 600 гигатон расид, ки ба 2 миллиард нафар аҳолии ҷаҳон, ки ба оби тозаи нӯшокӣ аз ҳисоби пиряхҳо дастрасӣ доранд, таъсир гузошт.
Тоҷикистон ҳамчун кишвари дорои 60% захираҳои обии Осиёи Марказӣ тайи чанд даҳсолаи охир зиёда аз 1000 пиряхи худро аз даст додааст. Ин раванд оқибатҳои ҷиддии экологии худро дошта, боиси биёбоншавӣ, бӯҳрони кишоварзӣ ва деградатсияи хок мегардад. Талафоти иқтисодии Тоҷикистон аз офатҳои табиии вобаста ба об солона беш аз 400 миллион долларро ташкил медиҳад.
Вазири маориф ва илм инчунин аз ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон дар самти ҳифзи захираҳои об ва иқлим ёдовар шуд. Вазири маориф ва илм таъкид кард, ки Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид 14 қатъномаи пешниҳоднамудаи Тоҷикистонро қабул кардааст. Аз ҷумла, соли 2025 ҳамчун “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” ва 21 март ҳамчун “Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо” эълон гардидааст.
Вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон таъкид дошт, ки Тоҷикистон мизбонии Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳоро, ки рӯзҳои 29-31 майи соли 2025 дар шаҳри Душанбе баргузор мешавад, ба уҳда дорад. Ин чорабинӣ платформаи муҳимми ҷаҳонӣ барои баррасии мушкилоти обшавии босуръати пиряхҳо хоҳад буд. Дар ин замина, Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Фаронса ва дигар шарикон барои эълон намудани солҳои 2025-2034 ҳамчун Даҳсолаи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо талош дорад.
Дар охир, Раҳим Саидзода ҷомеаи ҷаҳониро ба ҳамкории фаъол дар самти ҳифзи захираҳои обӣ, пешгирии оқибатҳои тағйирёбии иқлим ва дастгирии иқдомҳои илмӣ дар ин самт даъват намуд.
Маркази матбуоти
Вазорати маориф ва илми
Ҷумҳурии Тоҷикистон
